2022’de ruh sağlığımızı daha fazla düşünmemiz gerekiyor. Çünkü geçen yıllar bizden çok şey alıp götürdü. Özellikle pandemi, ekonomik krizler, insanların umutsuzlukları, yaşamın gittikçe zorlaşması, en temel ihtiyaçlara bile zor kavuşmak durumunda kalmak bütün insanlığı yordu. Tüm bu kötü tablonun içinden, insanların artık daha fazla kendileriyle ve ruh sağlıklarıyla ilgilenmeleri gerektiği gerçeği ortaya çıktı. Özellikle iş hayatında yaşanan eve dönüş meselesi, ailenin önemini artırdı. Yalnız yaşayanlar, pandemiyle birlikte iyice yalnızlığın içine gömülmektense kendilerini keşfetmenin yollarını aradılar. Bütün dünyada hem beden hem de ruh sağlığına yönelik kitapların artışıyla beraber insanlar felsefeden dine, müzikten edebiyata kendilerini geliştirecek yöntemler seçmeye daha fazla özen gösterdiler.
New York Times yazarları Dani Blum ve Farah Miller, geçtiğimiz günlerde “2022’de ruh sağlığımızı nasıl güçlendiririz?” başlıklı bir yazı kaleme aldılar. Son derece keyifle okunan ve günlük yaşamda kolayca uygulanabilecek öneriler sunan bu yazıdaki maddeleri sizlerle paylaşmak istiyoruz.
1. Duygularınıza isim verin: Nisan ayında Adam Grant “Dinlenmek 2021’in baskın duygusu olabilir” demişti. İnsanlar bir şekilde hissettiklerini kesinlikle biliyorlardı ama bu tükenmişlik, depresyon ya da can sıkıntısı değildi. Dr. Grant, “Düşmek, akıl sağlığının ihmal edilen ortanca çocuğudur” diye yazdı. “Depresyon ve gelişme arasındaki boşluk – esenliğin yokluğu.” Bayılmayı tedavi etmek için bazı ipuçları verdi, ancak Dr. Grant’in önerdiği güçlü ilk adım, sadece duyguyu adlandırmaktı. Bunu yapmak bize “daha önce bulanık bir deneyim olan şeye daha net bir pencere açtı” ve “Nasılsın?” sorusuna sosyal olarak kabul edilebilir bir yanıt verdi.
2. Akıl hastalığınıza da bir isim verin: Lily Burana, depresyon ve kaygı konusunda her zaman açık sözlüyken, bu bahar üçüncü bir teşhis koydu: Dikkat eksikliği, ruh sağlığını net bir şekilde tartışmayı zorlaştırdı diye yazdı. Böylece Bayan Burana, “bütün pakete” bir takma ad verdi: Bruce. Springsteen’de olduğu gibi, akıl sağlığı ile kendi mücadeleleri hakkında açık olan bir halk figürü. “Takma ad, ‘Bruce bu hafta beni gerçekten üzdü’ örneğinde olduğu gibi, insanları durumumdan etkili bir şekilde haberdar etmemi sağlıyor” diye yazdı. “Takma ad kendi karanlığım hakkında aydınlanmama yardımcı oluyor.”
3. Günlük aktivitelerde anlam bulun: Giderek artan bir araştırma grubu, duygusal pillerinizi yeniden şarj etmek ve bir tatmin, amaç ve mutluluk duygusu uyandırmak için atabileceğiniz basit adımlar olduğunu gösteriyor. Psikoloji topluluğu, fiziksel, zihinsel ve duygusal zindeliğin bu yüce kombinasyonunu “gelişen” olarak adlandırıyor. Oraya ulaşmanın kolay bir yolu, günlük aktivitelerinizi daha fazla amaçla yapmaktır. Mutfağı temizlemek ya da bahçe işi yapmak, hatta yastık kılıflarınızı yıkamak kadar basit bir şey, bir başarı duygusu yaratabilir. 10 dakikalık bir zamanlayıcı ayarlayın ve kısa bir koşuya çıkın ya da bir dakikalık meditasyon yapmayı deneyin.
4. Her yerde meditasyon yapmayı deneyin: Brown Üniversitesi’nin Farkındalık Merkezi’nde araştırma ve yenilik direktörü Dr. Judson Brewer, beyniniz bir bilgisayar gibidir ve yalnızca belirli bir miktarda işleyen belleğe sahiptir, dedi. Bu nedenle kaygı ve stres gibi olumsuz duygular, düşünmeyi veya sorunları çözmeyi zorlaştırabilir. Bu meditasyon tekniğini arka cebinizde tutmayı öneren Dr. Brewer, “Yapmamız gereken ilk şey kendimizi şimdiki ana topraklamak, böylece sakinleşebiliriz” dedi: Bir elinizi önünüzde tutun, parmaklarınızı açın. Şimdi, diğer elinizin işaret parmağıyla elinizin dışını yavaşça takip edin, parmağınızı yukarı çıkarken nefes alın ve aşağı doğru çizdiğinizde nefes verin. Beş parmağınızı da yukarı ve aşağı hareket ettirin. Tüm elinizi takip ettiğinizde, yönü tersine çevirin ve tekrar yapın.
5. Küçük kayıpların yasını tutmak için kendinize izin verin. Pandemi sırasında insan acılarının hiyerarşisinde, iptal edilen bir balo veya tatil ya da torunlarla kaybedilen zaman kulağa pek hoş gelmeyebilir, ancak ruh sağlığı uzmanları tüm kayıpların kabul edilmesi ve yas tutulması gerektiğini söylüyor. Tara Parker-Pope, haklarından mahrum bırakılmış keder hakkında bir makalede, yas tutmak için kendimize izin vermemiz gerektiğini yazdı. “Kederinizin gerçek olduğunu kabul ettiğinizde, başa çıkmanıza yardımcı olacak adımlar var” dedi. “Örneğin bir ağaç dikmeyi veya iptal edilen uçak biletleri veya düğün davetiyesi gibi kaybınızı temsil eden bir eşya bulup gömmeyi düşünün.”
6. İhtiyacınız varsa, gününüzü üzgün geçirin. Beyniniz ve vücudunuz bir molaya ihtiyaç duyduğunda, işten veya okuldan bir zihinsel sağlık günü geçirmek dinlenmenize ve yeniden şarj olmanıza yardımcı olabilir. Bir klinik psikoloğun Christina Caron’a söylediği gibi: “Hasta olduğunuzda izin almak konusunda kendinizi kötü hissetmezsiniz. Üzgün olduğunuzda biraz izin almak konusunda kendinizi kötü hissetmemelisiniz.” Neden zaman ayırdığını kimseye söylemene gerek yok. Uzmanlar, Bayan Caron’a çoğu durumda, sadece hasta bir gün geçirmeniz gerektiğini söyleyin ve bunu bırakın, dedi. Ancak gününüzü mesajlarınızı kontrol ederek veya kendinizi suçlu hissederek geçirmemeye çalışın. Yeniden şarj olmanıza yardımcı olacak bir şey yapmak için bir plan yapın.
7. Yatmadan önce sizi rahatsız eden şeyleri yazın. Kronik olarak kötü uyku, sadece bir sıkıntıdan daha fazlasıdır. Bağışıklık sistemini zayıflatır, hafızayı ve dikkat süresini azaltır ve depresyon olasılığını artırır. Pandemi sırasında uyku bozukluklarının arttığını bildiren Anahad O’Connor, “koronasomnia” için en etkili tedavilerden birinin bilişsel davranış olduğunu söyledi.
8. Koyunları ya da başka bir şeyi sayın. Los Angeles’ta öğretmen olan ayrıca evleri de yenileyen Maria De Angelo, gözlerini kapadığını ve bir zamanlar yenilediği bir mutfakta karmaşık bir elektrik tesisatı şeması düşündüğünü söyledi. Bu zihinsel egzersiz, koyun saymak gibi can sıkıntısına neden oldu ve bu durumda onun tekrar uykuya dalmasına yardımcı oldu. Diğer geceler, işleri karıştırmak için Bayan De Angelo, gözlerini kapattığını ve Amerika’daki eyaletlerin adlarını alfabetik sırayla okuduğunu söyledi. Henüz N harfini geçemediğini de ekledi: “Yöntemlerden biri ya da her ikisi % 95 işe yarayacaktır.”
9. Hediyeleşin, ikram edin, paylaşın. Pandemi insanları sevdiklerinden koparmadan çok önce uzmanlar, Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleşebilecek bir “yalnızlık salgını” konusunda uyarıda bulunuyorlardı. Potansiyel tedavisi neydi? Başkalarına karşı nezaket. Araştırmalar, verici olmanın sağlığımızı iyileştirebileceğini, yalnızlık hissini hafifletebileceğini ve sosyal ağlarımızı genişletebileceğini gösteriyor. Haftada bir kez veya ayda bir kez gönüllü olmak gibi küçük hedefler belirleyerek başlayın.
10. İhtiyaç molası verin. Tara Parker Pope, pandemi karantinasında kilo aldıkları veya daha az egzersiz yaptıkları için kendilerini azarlayan birçok okuyucu olduğunu öğrendi. Tepkisi ise: ‘’Kendini utandırmak ters etki yapar.’’ Bunun yerine öz-şefkat pratiği yapın. Bunu yapmanın en basit yollarından biri kendinize şu soruyu sormaktır: “Benim neye ihtiyacım var?”
2022’de ruh sağlığımızı güçlendirmek için bir sağlık sigortası yaptırmak da son derece kritiktir. Sağlık sigortaları, her nerede olursanız olun sizi güvence altına alır. Yalnız kendiniz için değil, sevdikleriniz için de kapsayıcı bir poliçe edinebilirsiniz. Bunun için hemen e-sigortam.com’dan teklif alabilirsiniz.